เปิด 5 พฤติกรรมเสี่ยง "รักษารากฟัน" พร้อมวิธีป้องกันที่ทำได้จริง

เสียงเครื่องมือในคลินิกทันตกรรมอาจเป็นสิ่งที่หลายคนกังวล และการ "รักษารากฟัน (Root Canal Treatment)" คือสิ่งที่ไม่มีใครอยากเจอ

การรักษารากฟัน คือกระบวนการกำจัดเนื้อเยื่อในโพรงประสาทฟันที่อักเสบหรือติดเชื้อ เพื่อรักษาฟันแท้ซี่นั้นไว้ สาเหตุส่วนใหญ่มักเริ่มจากพฤติกรรมในชีวิตประจำวันของเราเอง

บทความนี้จะพาคุณไปสำรวจ "5 พฤติกรรมเสี่ยงที่พบบ่อยที่สุด" ที่อาจนำคุณไปสู่การรักษารากฟัน พร้อมสัญญาณเตือนที่ไม่ควรมองข้าม และวิธีป้องกันแบบง่ายๆ ที่จะช่วยให้คุณห่างไกลจากคำว่า "รักษารากฟัน" ไปอีกนาน

หัวข้อที่น่าสนใจ

1.พฤติกรรมที่ 1: เมิน "ฟันผุ" รูเล็กๆ และผัดวันประกันพรุ่ง

2.พฤติกรรมที่ 2: เสพติดความหวาน "จิบไปเรื่อยๆ ทั้งชา และกาแฟ"

3.พฤติกรรมที่ 3: ใช้ฟัน "เป็นเครื่องมือ" กัดของแข็ง เปิดฝาขวด แกะถุง

4.พฤติกรรมที่ 4: นอนกัดฟัน/ขบเคี้ยวแรง โดยไม่ป้องกัน

5.พฤติกรรมที่ 5: เล่นกีฬาที่เสี่ยงปะทะโดย "ไม่ใส่ยางครอบฟัน"

6.สรุปแนวทาง "ลดความเสี่ยงต้องรักษารากฟัน" ที่ทำได้ทันที

7.การป้องกันย่อมดีกว่ารักษา

8.Siam Dental Clinic รักษารากฟันโดยทันตแพทย์เฉพาะทาง

พฤติกรรมที่ 1: เมิน "ฟันผุ" รูเล็กๆ และผัดวันประกันพรุ่ง

ฟันผุระยะเริ่มต้นอาจไม่มีอาการ แต่เมื่อแบคทีเรียกัดกินลึกลงไปจนทะลุโพรงประสาทฟัน จะทำให้เกิดการอักเสบติดเชื้ออย่างรุนแรง หากปล่อยทิ้งไว้เชื้อโรคจะลุกลามลงสู่ปลายราก ทำให้เกิดหนองที่ปลายราก (Apical Abscess) ซึ่งเป็นภาวะที่ต้องรักษารากฟันเพื่อกำจัดการติดเชื้อและรักษาฟันไว้

สัญญาณเตือน "รักษารากฟัน"

• ปวดฟันตุบๆ ขึ้นมาเอง โดยเฉพาะตอนกลางคืน หรือเวลานอนราบ
• เสียวฟันนานหลายวินาทีหลังดื่มของร้อนหรือเย็นจัด
• เคี้ยวอาหารแล้วเจ็บจี๊ดที่ฟันซี่เดิมซ้ำๆ
• เหงือกบวม หรือมีตุ่มหนองเล็กๆ คล้ายหัวสิวบริเวณเหงือกใกล้ฟันซี่ที่น่าสงสัย

วิธีลดความเสี่ยง

• พบทันตแพทย์เพื่อตรวจฟันทุก 6 เดือน: การพบทันตแพทย์สม่ำเสมอช่วยให้เจอและอุดฟันผุได้ตั้งแต่ระยะเริ่มต้น
• อย่ารอให้ปวด: หากพบรอยผุ วัสดุอุดเก่าแตก หรือเริ่มมีอาการเสียวฟัน ควรรีบไปพบทันตแพทย์ทันที

พฤติกรรมที่ 2: เสพติดความหวาน "จิบไปเรื่อยๆ ทั้งชา และกาแฟ" 

การจิบเครื่องดื่มรสหวาน (ชา กาแฟ น้ำอัดลม ชานมไข่มุก) ตลอดทั้งวัน ทำให้ช่องปากมีสภาวะเป็นกรดต่อเนื่อง แบคทีเรียจะยิ่งเติบโตและสร้างกรดทำลายเคลือบฟันได้ตลอดเวลา เพิ่มความเสี่ยงฟันผุหลายซี่พร้อมกัน โดยเฉพาะบริเวณซอกฟันและคอฟันที่ทำความสะอาดยาก จนอาจลุกลามถึงโพรงประสาทฟันในที่สุด

จากแนวทางของ WHO (2015) ชี้สอดคล้องกันว่า การจำกัดน้ำตาล "โดยเฉพาะลดความถี่" ช่วยลดฟันผุได้อย่างมีนัยสำคัญ จึงทำให้ส่งผลต่อการลดความเสี่ยงในการรักษารากฟันในเวลาเดียวกัน

สัญญาณเตือน "รักษารากฟัน"

• มีรอยผุสีขาวขุ่นหรือสีน้ำตาลตามขอบเหงือก
• เสียวฟันบ่อยขึ้นเมื่อดื่มเครื่องดื่มต่างๆ
• เศษอาหารติดซอกฟันง่ายกว่าปกติ

วิธีลดความเสี่ยง

• ดื่มให้เป็นมื้อ: แทนที่จะจิบทีละนิดตลอดวัน ให้ดื่มเครื่องดื่มหวานให้หมดภายในมื้ออาหารหรือในเวลาสั้นๆ
• ดื่มน้ำเปล่าตาม: การบ้วนปากหรือดื่มน้ำเปล่าหลังดื่มเครื่องดื่มหวาน ช่วยชะล้างน้ำตาลและลดความเป็นกรดในช่องปาก
• แปรงฟันให้ถูกวิธี: ใช้ยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์ 1,000-1,500 ppm และใช้ไหมขัดฟันทุกวันเพื่อกำจัดคราบจุลินทรีย์ในซอกฟัน

พฤติกรรมที่ 3: ใช้ฟัน "เป็นเครื่องมือ" กัดของแข็ง เปิดฝาขวด แกะถุง

การใช้ฟันกัดน้ำแข็ง, เปิดฝาขวด, ฉีกถุงพลาสติก หรือเคี้ยวกระดูก/เมล็ดผลไม้แข็งๆ อาจทำให้เกิด "รอยร้าวในตัวฟัน" (Cracked Tooth) ที่มองไม่เห็นด้วยตาเปล่า หากรอยร้าวลึกถึงโพรงประสาทฟัน แบคทีเรียจากน้ำลายจะแทรกซึมเข้าไปทำให้เกิดการอักเสบและปวดอย่างรุนแรง จนต้องรักษารากฟัน ในบางกรณีถ้าร้าวลึกถึงรากฟัน อาจจำเป็นต้องถอนฟันซี่นั้นออก

สัญญาณเตือน "รักษารากฟัน"

• เจ็บจี๊ดแปล๊บๆ เวลาเคี้ยวอาหาร โดยเฉพาะเวลาปล่อยแรงกัด
• เสียวฟันเป็นพักๆ โดยหาฟันผุไม่เจอ
• ระบุตำแหน่งที่ปวดได้ไม่ชัดเจน

วิธีลดความเสี่ยง

• หยุดใช้ฟันเป็นเครื่องมือ: ใช้กรรไกรหรือที่เปิดขวดแทน
• เลี่ยงอาหารที่แข็งเกินไป: ระมัดระวังการเคี้ยวน้ำแข็ง ถั่วเปลือกแข็ง หรืออาหารที่มีเมล็ดแข็ง

พฤติกรรมที่ 4: นอนกัดฟัน/ขบเคี้ยวแรง โดยไม่ป้องกัน

การนอนกัดฟันสร้างแรงบดเคี้ยวที่รุนแรงกว่าปกติหลายเท่า ทำให้ฟันสึก บิ่น และเกิดรอยร้าวเล็กๆ สะสม แรงที่มากเกินไปนี้ยังอาจทำให้โพรงประสาทฟันบาดเจ็บและอักเสบ หรือทำให้รอยร้าวขยายใหญ่ขึ้น จนในที่สุดก็นำไปสู่ความจำเป็นในการรักษารากฟัน

สัญญาณเตือน "รักษารากฟัน"

• ตื่นนอนตอนเช้าพร้อมอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อบริเวณกรามหรือขมับ
• คนข้างๆ ทักว่าคุณนอนกัดฟันเสียงดัง
• ฟันสึกจนเห็นเป็นหน้าเรียบๆ หรือมีรอยบิ่นแตกเล็กๆ
• ปวดศีรษะตื้อๆ ในตอนเช้าโดยไม่ทราบสาเหตุ

วิธีลดความเสี่ยง

• ปรึกษาทันตแพทย์เพื่อทำเฝือกสบฟัน: อุปกรณ์นี้จะช่วยกระจายแรงที่เกิดจากการนอนกัดฟัน ป้องกันไม่ให้ฟันเสียหาย
• จัดการความเครียด: ความเครียดเป็นหนึ่งปัจจัยกระตุ้นที่สำคัญ ลองหาวิธีผ่อนคลายก่อนนอน เช่น ฟังเพลงเบาๆ หรือทำสมาธิ
• ลดคาเฟอีนและแอลกอฮอล์: โดยเฉพาะในช่วงเย็นและก่อนนอน

พฤติกรรมที่ 5: เล่นกีฬาที่เสี่ยงปะทะโดย "ไม่ใส่ยางครอบฟัน"

อุบัติเหตุจากการเล่นกีฬา เช่น ฟุตบอล บาสเกตบอล มวย หรือแม้แต่การล้มขณะปั่นจักรยาน สามารถทำให้ฟันได้รับบาดเจ็บโดยตรง แรงกระแทกอาจทำให้ฟันแตกหัก, เส้นเลือดที่มาเลี้ยงฟันขาด, และทำให้เนื้อเยื่อในโพรงประสาทฟันตายในที่สุด ซึ่งจำเป็นต้องรักษารากฟันเพื่อรักษาฟันไว้

สัญญาณเตือน "รักษารากฟัน"

• ฟันเปลี่ยนเป็นสีคล้ำ เทา หรือชมพู
• มีอาการปวดหรือเสียวฟันซี่ที่โดนกระแทก แม้จะไม่มีรอยแตกที่มองเห็น
• เหงือกบริเวณนั้นบวมหรือมีตุ่มหนองเกิดขึ้นในภายหลัง

วิธีลดความเสี่ยง

• ใส่ฟันยาง (Mouth Guard): โดยเฉพาะแบบที่ทำขึ้นเฉพาะบุคคล จะให้การป้องกันที่ดีที่สุดขณะเล่นกีฬาที่มีความเสี่ยง
• รีบพบทันตแพทย์: หากเกิดอุบัติเหตุบริเวณใบหน้าและฟัน ควรไปพบทันตแพทย์เพื่อตรวจและเอ็กซเรย์โดยเร็วที่สุด แม้จะยังไม่มีอาการก็ตาม

สรุปแนวทาง "ลดความเสี่ยงต้องรักษารากฟัน" ที่ทำได้ทันที

• สุขอนามัยช่องปากเข้มข้น: แปรงฟันเช้า-ก่อนนอนด้วยยาสีฟันฟลูออไรด์ ใช้ไหมขัดฟัน/แปรงซอกฟันทุกวัน
• ลดความถี่น้ำตาล: ทานของหวานหรือน้ำหวานเป็น "มื้อ" ไม่จิบยาว ๆ และควรดื่มน้ำเปล่าตามทันที รวมถึงควรเลือกหวานน้อย เพื่อลดน้ำตาลลง
• ตรวจฟันสม่ำเสมอ: ทุก 6 เดือน (หรือบ่อยกว่านั้นหากมีความเสี่ยง) รักษารอยผุเล็ก ๆ ให้ไวก่อนลึกถึงโพรงประสาท
• ปกป้องฟันจากแรงเกิน: เลี่ยงกัดของแข็ง เสริมความแข็งแรงของฟันที่อุดด้วยครอบฟันตามดุลยพินิจแพทย์
• ป้องกันอุบัติเหตุ: ใส่ Mouth Guard แบบทำเฉพาะบุคคลขณะเล่นกีฬาปะทะ/ความเร็ว
• รักษาเหงือก: ดูแลปริทันต์ให้ดี ลดคราบพลัคและหินปูน ป้องกันรอยโรคร่วมปลายราก

ปรึกษาการรักษารากฟัน ที่ Siam Dental Clinic

การป้องกันย่อมดีกว่ารักษา

การรักษารากฟัน คือทางเลือกที่ดีในการรักษาฟันธรรมชาติไว้ แต่การป้องกันไม่ให้ไปถึงจุดนั้นคือทางเลือกที่ดีที่สุด การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเล็กๆ น้อยๆ ในวันนี้ ไม่ว่าจะเป็นการดูแลความสะอาด, การเลือกรับประทานอาหาร, การป้องกันฟันจากแรงกระแทก และการตรวจสุขภาพฟันเป็นประจำ คือการลงทุนที่คุ้มค่าที่สุดเพื่อรอยยิ้มและสุขภาพที่ดีของคุณในระยะยาว

Siam Dental Clinic รักษารากฟันโดยทันตแพทย์เฉพาะทาง

เราเข้าใจดีว่าการไปพบทันตแพทย์อาจเป็นเรื่องน่ากังวล โดยเฉพาะเมื่อคุณมีอาการที่อาจนำไปสู่การรักษารากฟัน ที่ คลินิกทันตกรรมสยาม (Siam Dental Clinic) เรามุ่งมั่นที่จะมอบประสบการณ์การรักษาที่ดีที่สุด รักษารากฟันโดยทันตแพทย์เฉพาะทาง วินิจฉัยแม่นยำ ผลลัพธ์ชัดเจน พร้อมเครื่องมือและเทคโนโลยีที่ทันสมัย มาตรฐานสากล บริการด้วยความใส่ใจ สะอาด ปลอดภัยทุกขั้นตอน มั่นใจได้ว่ารอยยิ้มและสุขภาพฟันของคุณจะได้รับการดูแลอย่างดีที่สุด

ปรึกษาการรักษารากฟัน ที่ Siam Dental Clinic